Produkty z niskim indeksem glikemicznym
Indeks glikemiczny i oparta na nim dieta są ostatnio bardzo popularnymi tematami. Czym jest indeks glikemiczny i jak go rozumieć? Czy taki sposób żywienia wpływa korzystnie na zdrowie? Kto może jeść produkty z niskim indeksem glikemicznym, a kto niekoniecznie?
Czym jest indeks glikemiczny?
Indeks glikemiczny jest miarą, która określa, jak bardzo po spożyciu 100 g danego produktu wzrasta poziom glukozy we krwi. Pomiarów takich dokonuje się w ciągu 2-3 godzin od spożycia, a uzyskane wartości porównuje się do tych odnotowywanych po spożyciu czystej glukozy.
Upraszczając – produkty o niskim indeksie glikemicznym to takie, po spożyciu których poziom glukozy we krwi wzrasta powoli i równie powoli spada. Natomiast gwałtowne wzrosty i spadki glikemii obserwowane są po zjedzeniu produktów o wysokim indeksie glikemicznym. Można to porównać do palenia w ognisku drewnem lub papierem. Papier spali się błyskawicznie, płomień będzie wysoki i dostarczy ciepła, jednak będzie mieć krótkotrwały efekt, gdyż ogień szybko zgaśnie. Natomiast drewno będzie spalać się wolniej, jego płomień osiągnie mniejszy rozmiar, jednak ciepło będzie emitowane przez dłuższy czas i wygaśnie stopniowo.
Dla ludzkiego organizmu zdecydowanie korzystniejsze jest utrzymywanie w miarę stałego poziomu glukozy z niewielkimi dobowymi wahaniami. Gwałtowne wzrosty poziomu cukru we krwi pociągają za sobą częste wyrzuty insuliny – hormonu odpowiedzialnego za gospodarkę węglowodanową. Długotrwałe utrzymywanie się takiego stanu może prowadzić do rozwoju insulinooporności, która jest zaburzeniem poprzedzającym cukrzycę.
Jakie wartości IG mają poszczególne produkty?
Ze względu na indeks glikemiczny wyróżniamy trzy grupy produktów:
- produkty z niskim indeksem glikemicznym (IG<55: są to np. ryby, mięso, jaja, nabiał, większość surowych warzyw i owoców, niektóre kasze i naturalne, razowe pieczywo.
- produkty ze średnim indeksem glikemicznym (IG 55-70): to głównie pozostałe rodzaje pieczywa, kasze, ryż, gotowane warzywa i przetwory owocowe.
- produkty z wysokim indeksem glikemicznym (IG>70): to głównie słodycze, wypieki z „białej” mąki – np. biały chleb, bagietki, bułki kajzerki, rogaliki itp., a także płatki śniadaniowe i kolorowe napoje.
Kto powinien zwracać szczególną uwagę na indeks glikemiczny?
Dieta o niskim indeksie glikemicznym jest zwykle zalecana osobom z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej, np. z insulinoopornością, czyli stanem przedcukrzycowym. Wprowadzenie na tym etapie prawidłowej diety oraz aktywności fizycznej znacząco redukuje ryzyko rozwoju cukrzycy typu II.
Taki sposób odżywiania jest zalecany również diabetykom, gdyż pozwala na ustabilizowanie dziennych wahań poziomu glukozy we krwi, przez co zmniejsza ryzyko powikłań choroby.
Dieta z niskim indeksem glikemicznym jest też rekomendowana w innych zaburzeniach endokrynologicznych. Taki sposób odżywiania się jest także korzystny u kobiet ciężarnych, szczególnie tych narażonych na wystąpienie cukrzycy ciążowej. Produkty z niskim indeksem glikemicznym powinny również znaleźć się w jadłospisie osób na diecie odchudzającej.
Przeciwwskazania dla diety z niskim IG
Taki rodzaj diety jest w pełni zgodny z zasadami racjonalnego odżywiania się. Może więc być stosowany przez niemal wszystkie osoby, które chcą wspierać swoje zdrowie i utrzymywać optymalną masę ciała. Przypadki, w których ten typ diety jest niewskazany, dotyczą raczej osób z chorobami przewlekłymi – np. w obrębie przewodu pokarmowego, gdy wymagana jest dieta ściśle łatwostrawna.
Należy również pamiętać, że dieta z niskim indeksem glikemicznym to nie to samo co dieta niskowęglowodanowa. Węglowodany są składnikiem pokarmowym niezbędnym dla funkcjonowania organizmu, nie należy ich nadmiernie ograniczać, a raczej wybierać te złożone zamiast prostych.
Tak więc produkty z niskim indeksem glikemicznym powinny być podstawą zdrowego odżywiania się nie tylko osób z cukrzycą, ale wszystkich, którzy dbają o zdrowie.
Zobacz także:
Co zjeść, gdy mamy ochotę na coś słodkiego – zamienniki czekolady