Młody jęczmień a cukrzyca cz. 1
STUDIA DOTYCZĄCE ODDZIAŁYWANIA MŁODEGO JĘCZMIENIA NA POZIOM CUKRU WE KRWI U CHORYCH NA CUKRZYCĘ
dr Miroslav Lacina
Część 1 – typy cukrzycy, przyczyny, objawy i diagnoza, komplikacje
CUKRZYCA = Diabetes Mellitus
Definicja choroby:
Diabetes mellitus to syndrom o heterogennych źódłach i przyczynach, którego najważniejszym objawem jest podwyższenie poziomu cukru we krwi (=hiperglikemia).
Cukrzyca jest chroniczną chorobą metabolizmu cukrów, spowodowaną zaburzeniem tworzenia insuliny w trzustce. Objawia się podwyższonym stanem cukru (glukozy) we krwi. Wiąże się to także z gospodarką innych substancji odżywczych i ma wpływ na całą przemianę materii w organizmie.
Typy cukrzycy:
1. I typu (cukrzyca absolutna, przestarzała nazwa: cukrzyca typu dziecięcego (zaczyna się w dzieciństwie lub młodości), inaczej cukrzyca insulinozależna – wiąże się z tym, że trzustka przestaje wytwarzać insulinę (zaczyna się nagle).
2. II typu (cukrzyca relatywna) – cukrzyca dorosłych (rozpoczyna się najczęściej po 30 roku życia), inaczej cukrzyca insulinoniezależna – jest wywołana zaburzeniami wydzielania insuliny z trzustki i jej działania (zaczyna się powoli).
3. Cukrzyca ciążowa – pojawia się u kobiet, które nigdy nie cierpiały na cukrzycę, a po skończeniu okresu ciąży daje ona o sobie znać.
4. Zaburzenia tolerancji glukozy – Nie są cukrzycą, lecz często występują przed nią (zwłaszcza przed cukrzycą II typu).
PRZYCZYNY
1. Cukrzyca I typu – powstaje przez zniszczenie beta komórek wysepek trzustkowych Langerhansa, które mają produkować insulinę. Ich niszczenie związane jest z przebytą infekcją wirusową, faktorami autoimmunicznymi, wpływami genetycznymi, konsumpcją mleka krowiego, oddziaływaniem wolnych rodników czy też określonych substancji chemicznych i lekarstw.
2. Cukrzyca II typu – wiąże się z predyspozycją dziedziczną, nieodpowiednim odżywianiem, nadwagą (ryzyku podlega zwłaszcza otyłość brzuszna, kiedy nadmiar tłuszczu odkłada się nad biodrami) i z siedzącym trybem życia. Następnie spowodowana jest wyczerpaniem (obniżeniem) sekrecji insuliny. Mimo tego sekrecja insuliny zostaje absolutnie podwyższona.
3. Cukrzyca ciążowa– wiąże się z oddziaływaniem hormonów, ze skłonnościami dziedzicznymi (w przyszłości zagraża przemianie w cukrzycę II typu) oraz z nadwagą.
OBJAWY I DIAGNOZA
Objawy:
1. Cukrzyca I typu: nadwrażliwość, częste oddawanie moczu, zwiększone pragnienie, wymioty, osłabienie ciała, chudnięcie, napady głodu, moczenie nocne u dzieci
2. Cukrzyca II Typu: zamglone widzenie, obniżone odczucie słodkiego smaku, swędzenie, zwiększone pragnienie, ospałość, zmęczenie, infekcje skórne, powolne gojenie się ran, ból nóg, mrowienie lub brak czucia w stopach, objawy podobne do grypy, utrata owłosienia na nogach, wzmożony wzrost włosków na twarzy, xantomy (żółte guzki) na ciele, zapalenie skóry żołędzia i napletka, częste dzienne i nocne oddawanie moczu
Stawianie diagnozy:
– przez wyrywkowy test poziomu glukozy w osoczu krwi po jedzeniu: jeśli poziom jest > 11,0 mmol/1 rozpoznaje się cukrzycę,
– przez test poziomu glukozy w osoczu na czczo – jeśli 2 testy na czczo wykażą > 6,7 mmol/1 rozpoznaje się cukrzycę,
– przez test wysiłkowy między 24-28 tygodniem ciąży,
– przez doustny test tolerancji glukozy, przeprowadzany u ludzi, u których wyrywkowy test poziomu glukozy w osoczu krwi wahał się między 9,0 – 11,00 mmol/l lub test poziomu glukozy w osoczu na czczo wyniósł 6,0 – 8,0 mmol/l.
Występowanie:
-
w Czeskiej Republice dochodzi nawet do 5% (dotkniętych chorobą jest więcej niż 500 000 osób)
-
90% z nich to chorzy z cukrzycą II typu
-
zaburzenia tolerancji glukozy dotyczą około 1 mln osób
-
występowanie syndromu metabolicznego – nawet do 25% dorosłej populacji.
(Syndrom metaboliczny dotyka aż czterdziestu procent dorosłej populacji i jest największym zagrożeniem trzeciego tysiąclecia. Do głównych objawów syndromu należy nadwaga, obniżony poziom dobrego cholesterolu, podwyższone zagęszczenie cząsteczek tłuszczowych w krwi, wysokie ciśnienie krwi oraz podwyższony poziom cukru we krwi. Jeśli występują trzy z wyżej wymienionych faktrów naraz, mamy do czynienia z syndromem metabolicznym).
KOMPLIKACJE
Nagłe komplikacje:
-
Hipoglikemia – zbyt niski poziom cukru we krwi (glukozy)
-
przyczyny: zbyt dużo insuliny, zbyt mało cukru, niedożywienie, znaczny wysiłek, alkohol
-
objawy: uczucie głodu, zawroty głowy, pocenie się, osłabienie, tachykardia (przyśpieszone bicie serca), brak czucia lub mrowienie w końcówkach palców
-
nieleczona hipoglikemia wiedzie do: podwójnego widzenia, drgawek, dezorientacji, zmian zachowania. Nieleczona hipoglikemia może prowadzić do śpiączki a nawet śmierci.
-
Hiperglikemia – zbyt wysoki poziom cukru we krwi może prowadzić do:
a) Cukrzycowej kwasicy ketonowej (przede wszystkim u diabetyków I typu), a ta ma:
-
Przyczyny: niezdiagnozowana cukrzyca, zaniechanie brania insuliny, czas stresu lub choroby, kiedy przez hormony dochodzi do uwolnienia glukozy z wątroby i jednocześnie zablokowana jest insulina.
-
Objawy: mały apetyt, ból żołądka, wymioty, zaburzenia widzenia, osłabienie, ospałość, słodki zapach oddechu, następnie klasyczne objawy, większe pragnienie, suchość w ustach, częste oddawanie moczu, gorąca, sucha lub zaczerwieniona skóra, problemy z oddychaniem
Nieleczona hiperglikemia może prowadzić do śpiączki a nawet śmierci.
b) Hiperglikemicznego stanu hiperosmolarnego (u cukrzyków II typu), a ten ma:
-
Przyczyny: niezdiagnozowana cukrzyca, stres, alkohol, nieleczona infekcja, leki (glukokortykoidy, fenytoiny, diuretyki, beta-blokery, cimetidinum), niedostateczna ilość płynów, środki dożylne, dializa otrzewnowa
-
Objawy: suchość w ustach, uczucie pragnienia, ospałość, osłabienie, ciepła, sucha skóra, brak pocenia się, wysoki poziom cukru (glukozy) we krwi
Jeśli stan ten nie jest leczony, może prowadzić do śpiączki a nawet śmierci.
Komplikacje chroniczne:
-
Specyficzne
-
uszkodzenie naczyń (mikroangiopatia cukrzycowa), pojawiające się tylko u chorych na cukrzycę, chodzi przede wszystkim o komplikacje mikrowaskularne dotykające małe naczynia,
-
uszkodzenie nerwów (polineuropatia cukrzycowa), konieczne regularne badanie neurologiczne,
-
uszkodzenie siatkówki oka (retinopatia cukrzycowa), konieczne regularne badanie dna oka,
-
uszkodzenie nerek (nefropatia cukrzycowa), konieczna regularna kontrola mikroalbuminurii (albumin w moczu).
-
Niespecyficzne
-
choroby pojawiające się także u osób, które nie chorują na cukrzycę, ale u cukrzyków ich występowanie jest częstsze lub pojawiają się wcześniej i mają bardziej drastyczny przebieg. Chodzi przede wszystkim o:
-
makrowaskularne komplikacje dotykające głównie pacjentów z cukrzycą II typu,
-
choroby serca – konieczna jest kontrola masy ciała, ciśnienia krwi, poziomu lipidów, badania naczyniowe (naczyń kończyn dolnych, tętnic szyjnych, tętnic wieńcowych),
-
infekcje.
PRZEJDŹ DO >> CZĘŚCI DRUGIEJ