Aromaterapia. Jak kupować olejki?
Aromaterapia jest metodą łagodzenia i usuwania wielu dolegliwości przy użyciu naturalnych olejków eterycznych (roślinnych) wprowadzanych do organizmu przez drogi oddechowe (inhalacje – kominki aromaterapeutyczne, inhalator) lub przez skórę (masaże, kąpiel, kompresy). Wszystkie olejki w różnym stopniu mają właściwości przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwbakteryjne i rozgrzewające. Bardzo ważne aby używać olejków w 100% naturalnych i czystych, bo tylko te mają właściwości aromaterapeutyczne.
Aromaterapia- czym jest?
Termin „aromaterapia” został po raz pierwszy użyty i wprowadzony przez francuskiego chemika Rene Maurice Gattefosse (podczas I wojny światowej leczył używając olejków rannych żołnierzy). Jest on twórcą określenia „aromaterapia” i autorem pierwszej książki na ten temat.
Ale olejki eteryczne były stosowane już tysiące lat temu do wielu różnych celów, ale najważniejszym z nich było działanie terapeutyczne. Zarówno egipskie papirusy, biblia, czy antyczne chińskie recepty zawierają opisy olejków. Przykładem może być Kleopatra – cierpiąc na bezsenność obsypywała poduszki płatkami róż, aby zapewnić sobie spokojny sen i piękne marzenia senne (współcześnie zbadano, że olejek różany ma właściwości relaksujące i nasenne).
Głównym celem aromaterapii jest przywracanie równowagi ciała i umysłu oraz wspomaganie i stymulowanie naszych własnych, naturalnych sił obronnych organizmu. Aromaterapia pomaga poczuć się lepiej, zwiększa temperament, pomaga się odprężyć oraz zwiększa pewność siebie. Jest ona znakomitym antidotum na problemy wynikające z współczesnego stylu życia tj. stres, rozdrażnienie, poczucie napięcia czy bezsenność.
Zasady stosowania aromaterapii
- stosowane olejki powinny być 100% naturalne, czyste i najwyższej jakości;
- przygotowując mieszankę nie należy stosować więcej niż 5 olejków i używać tych których zapach najbardziej nam odpowiada, bo aromaterapia ma być przyjemna;
- nie należy stosować większych dawek niż zalecane tzn. do kominka aromaterapeutycznego 5-10 kropli, do kąpieli w wannie 10-15 kropli, a w przypadku masażu 15-30 kropli rozpuszczonych w 50 ml oleju bazowego (np. jojoba, z kiełków pszenicy , awokado, z pestek winogron czy migdałów);
- nie stosować doustnie olejków;
- nie stosować nierozcieńczonych olejków bezpośrednio na skórę (wyjątek olejek z drzewa herbacianego i lawendowy- można);
- zawsze należy pamiętać o ogólnych przeciwwskazaniach (np. olejku tymiankowego nie stosujemy u osób z nadciśnieniem, a geraniowego u kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną);
- u dzieci, osób z epilepsją i przy leczeniu homeopatycznym nie stosować olejków samodzielnie – jedynie w porozumieniu z doświadczonym aromaterapeutą;
- przed pierwszym zastosowaniem danego olejku należy przeprowadzić próbę uczuleniową (do oleju bazowego dodać kroplę olejku i posmarować małą ilość skóry np. za uchem, po wewnętrznej stronie nadgarstka czy na zgięciu łokcia- obserwować – jeśli po 12 godzinach nie pojawi się: zaczerwienienie, wysypka, swędzenie czy podrażnienie skóry to oznacza, że możemy używać danego olejku);
- w ciąży nie stosować olejków bez konsultacji z lekarzem (nie wolno stosować olejków z m.in. bazylii, cedru, szałwii muszkatołowej, goździków, hyzopu, jałowca, jaśminu, majeranku, mięty pieprzowej, mirry, rozmarynu, szałwii i tymianku);
- olejki cytrusowe działają fotouczulająco, czyli uwrażliwiają skórę na promieniowanie UV – nie należy się opalać przez min. 6 h po zastosowaniu na skórę.
Czym więc są olejki eteryczne i jakie właściwości posiadają?
Olejki eteryczne są to substancje lotne o różnorodnym i skomplikowanym składzie chemicznym (zawierają nawet kilkaset różnych substancji, które występują w różnych proporcjach charakterystycznych dla danego olejku- one decydują o jego właściwościach). Ich charakterystyczną cechą jest silny zapach. W temperaturze pokojowej olejki mają konsystencję oleju, nie są rozpuszczalne w wodzie, natomiast świetnie rozpuszczają się w tłuszczach i rozpuszczalnikach organicznych np. alkoholu etylowym. Mogą mieć różny kolor np. jasnożółtawy – olejek cytrynowy, czerwonawy- cynamonowy, zielonkawy – bergamotowy, niebieskawy – rumiankowy. Olejki występują we wszystkich częściach roślin. Niektóre rośliny wytwarzają nawet kilka rodzajów olejków np. pomarańcza gorzka – z owoców, liści – petitgrain, i kwiatów – neroli.
Olejki otrzymuje się przy użyciu różnych metod dostosowanych do rodzaju rośliny. Są to: wytłaczanie, destylacja z parą wodną, enflourage (nawanianie), ekstrakcja rozpuszczalnikami organicznymi, ekstrakcja w gazach. Można również olejki eteryczne uszlachetniać. Otrzymywanie olejków jest bardzo kosztowne ( stąd ich cena czasami bardzo wysoka) – np. aby otrzymać 1 kg olejku różanego (z płatków róży damasceńskiej) potrzeba 5000 kg świeżo zebranych płatków, natomiast na 1kg olejku jaśminowego potrzeba ok. 1000 kg kwiatów zebranych ręcznie o świcie (ok 4 rano).
O zapachu i właściwościach danego olejku decyduje związek dominujący w mieszaninie składników np. olejek miętowy (kolor jasnozielony) – zapach oraz właściwości chłodzące i antyseptyczne zawdzięcza mentolowi. Olejki mają duży wpływ na stan psychiczny, są znakomitym afrodyzjakiem, wspomagają gojenie się ran, wspomagają działanie antybiotyków, łagodzą objawy przeziębienia, a także odświeżają i odmładzają skórę. Odpowiednio dobrane olejki pobudzają układ immunologiczny i zwiększają odporność.
Kilka przykładów:
Przeziębienie, katar, kaszel, grypa – olejki: olejki z drzew iglastych np. sosnowy, tymiankowy, eukaliptusowy ( bardzo silny olejek nie stosować więcej niż 2 krople), z drzewa herbacianego;
Cellulite – cyprysowy, geraniowy, jałowcowy, paczulowy, grejpfrutowy, rozmarynowy, kminkowy;
Stres, napięcie – olejki: neroli, różany, melisowy, slangowy, bergamotowy;
Afrodyzjaki – olejki: rozmarynowy, goździkowy, z kopru włoskiego, sandałowy, ylangowy, różany;
Na co zwracać uwagę przy zakupie olejków eterycznych?
Bardzo ważnym elementem w aromaterapii jest pochodzenie olejków eterycznych i ich jakość. Przede wszystkim najważniejsze aby olejek był naturalny (nie fałszowany, nie rozcieńczany) i czysty, bo tylko takie można stosować do aromaterapii. Olejki syntetyczne nie mają właściwości terapeutycznych. Należy zwracać uwagę czy jest odpowiednio oryginalnie zapakowany (zapieczętowany), czy ma właściwe opakowanie tzn. olejki powinny znajdować się w szklanej, szczelnej i ciemnej buteleczce – najlepiej w kolorze bursztynowym- taka chroni przed promieniowaniem UV. Nie należy kupować olejków w buteleczkach przeźroczystych – duże prawdopodobieństwo, że światło zniszczyło właściwości olejku. Należy przeczytać etykietę na buteleczce i ulotkę. Na etykiecie powinna znajdować się informacja z czego jest pozyskiwany olejek (łacińska nazwa), z jakiej części rośliny został pozyskany bo np. olejek z drzewa różanego – główny składnik linalol (wysokie drzewo rosnące w Brazylii), to nie to samo co olejek różany – główny składnik geraniol (z płatków róży damasceńskiej) – to dwa różne olejki o różnych właściwościach lub np. właściwości terapeutyczne ma tylko olejek lawendowy pozyskiwany z Lavendula officialis, a nie ma ich olejek z Lavendula fragrance. Powinno być również podane miejsce skąd pochodzi olejek, nazwa producenta i importera. Należy także zapoznać się z informacjami dotyczącymi dawkowania, wskazań i przeciwwskazań. Kolejną istotną kwestią jest metoda pozyskania olejku – lepiej jeśli jest to destylacja niż ekstrakcja (jeśli ekstrakcja to ważne jakim rozpuszczalnikiem i jaka jego ilość (zawartość pozostała). Olejek musi spełniać normy (być testowany dermatologicznie) i dobrze jeśli posiada certyfikaty np. ISO 9001, F.P. (Farmakopea Polska), IFRA- (Międzynarodowa Organizacja Badania Substancji), czy też PZH (Państwowego Zakładu Higieny).
Okres ważności większości olejków to 2 lata, poza olejkami cytrusowymi – ich trwałość to 1 rok. Natomiast olejki pozyskiwane z drewna np. sandałowy – można spokojnie używać przez 3-4 lata. Olejki należy przechowywać według zaleceń producenta, czyli szczelnie zamknięte zazwyczaj w miejscu chłodnym, ciemnym. Test na czystość olejku (na kartkę papieru nanieść kroplę olejku- jeśli pozostanie tłusty okrąg to nie jest czysty, wyjątek: olejki ciężkie np. paczuli, sandałowy, rumiankowy zawsze pozostawiają ślad).
Wioleta Dymon
Artykuł został przygotowany przez Super Piękna Strona o poradach z zakresu zdrowia i urody.